دانشجویان و علاقمندان رشته مهندسی صنایع به زودی نکات مهم درس ارزیابی کار و زمان ، یکی از دروس تخصصی رشته مهندسی صنایع ، را در این وبلاگ قرار خواهم داد .
سال ۱۳۹۴ شمسی ، سال دولت و ملت همدلی و همزبانی را به تمامی ایرانیان تبریک میگویم و سالی سرشار از موفقیت و سربلندی برایتان آرزومندم.
( 1394/01/01 ~ 2015/03/21 )
نورد( Rolling) :عملیات کاهش ضخامت یک قطعه کار طویل با نیروهای تراکمی توسط چند غلتک است .
این فرآیند مثل نورد کردن خمیر توسط وردنه برای کاهش ضخامت خمیر می باشد .
نورد ، فرآیند تولید ۹۰ درصد محصولات فلزکاری است .
در این فرآیند ضخامت ورق ها کمتر از ۶ میلیمتر است ، برای مثال فویل های آلومینیومی که برای پوشاندن غذا به کار می رود دارای ضخامت ۰/۰۰۸ میلیمتر هستند .
انواع نورد کردن : نورد تخت - نورد فرم دار ( نورد حلقه ای - نورد غلتکی - نورد مورب - نورد پیچ ) - نورد لوله .
*******
فرآیند های اتصال به سه دسته ی جوشکاری ٬ اتصال با چسب و اتصال مکانیکی تقسیم می شوند .
در اینجا تنها اتصالات مکانیکی بیان می شود :
اشیای زیادی در اطراف ما وجود دارند که اتصال اجزای آنها به صورت مکانیکی می باشد ، مانند ساعت ، رایانه ، لوازم خانگی ، دوچرخه .
اتصالات مکانیکی به دلیل راحتی در مونتاژ و دمونتاژ و ساخت و تعمیرات و پایین تر بودن هزینه کل تولید به سایر روشهای اتصال ترجیح داده می شود .
انواع بست ها : پیچ ها و مهره ها - پرچ ها - دوخت و منگنه - درز گیری - چین دهی - دکمه فشاری و جا زدن انقباضی و فشاری .
********
متالورژی پودر ( Powder Metallurgy ) : فرآیند تولیدی است که در آن اجزای اولیه ی تشکیل دهنده قطعه ابتدا به صورت پودر هستند .با فشرده شدن و حرارت دیدن پودر در قالب مخصوص ، قطعه شکل نهایی خود را به دست می آورد .
تهیه پودر فلز به سه روش فیزیکی ، شیمیایی ،مکانیکی انجام می شود .
********
انواع فرآیند اکستروژن ( روزن رانی ) : اکستروژن گرم - سرد - ضربه ای - هیدروستاتیک .
********
انواع فرآیند های پرداخت و تکمیل سطح : سنگ زنی - سنگ کشی - فوق پرداخت - صیقل کاری - نمد کاری - پرداخت سطح مکانیکی - اسپری گرمایی - رسوب دهی بخاری -آبکاری و فرم دهی الکتریکی - غوطه وری داغ - پوشش دهی لعابی - پوشش دهی با الماس - رنگ زنی.
********
فناوری های نوین تولید : فناوری لیزر - فناوری پلاسما - فناوری نمونه سازی سریع - فناوری ساخت ریز تراشه ها - نانو فناوری .
فرآیند براده برداری (material removal) : به فرآیندی که شامل برداشتن و کاهش جرم ماده توسط ماشین های ابزار انجام می شود ، گفته می شود .
انواع فرآیند های براده برداری :
اره کاری -سوراخکاری- تراشکاری - صفحه تراشی - فرزکاری- خان کشی .
فرآیند سوراخکاری خود به پنج عملیات مته زنی - خزینه کاری - برقو زنی - قلاویز زنی - حفاری ( داخل تراشی ) تقسیم می شود .
*******
فرآیند ریخته گری (foundry) : شامل ریختن فلز مذاب در یک قالب شکل داده شده از قطعه ای که قرار است ساخته شود ، خنک شدن آن و خارج کردن فلز از قالب می باشد .
انواع ریخته گری :
ریخته گری ماسه ای - ریخته گری در قالب پوسته ای - ریخته گری با مدل مصرف شدنی - ریخته گری در قالب گچی - ریخته گری در قالب سرامیکی - ریخته گری بسته - ریخته گری در قالب دائمی - ریخته گری مجوف ( توخالی ) - ریخته گری تحت فشار ( دایکاست ) - ریخته گری گریز از مرکز ( چرخشی ) - ریخته گری مستمر .
*******
انواع فرآیند آهنگری ( forging) :
آهنگری با قالب باز - با قالب نقش دار - با قالب بسته - دقیق - سکه زنی - سرکوبی - قرارکاری چرخشی -قرارکاری لوله .
در این فرآیند قطعه ی کار با اعمال نیروهایی شکل می گیرد.
در این قسمت مفاهیم الاستیسیته و سفتی و پلاستیسیته و چکشخوری و چقرمگی و تورق پذیری بیان می شود .
الاستیسیته ( Elasticity): خاصیتی است که طی آن تغییر شکل ناشی از اعمال بارهای خارجی وارد بر ماده پس از جدا شدن بارها رفع شده و ماده به حالت اول برمی گردد.
سفتی (Stiffness) : مقاومت یک ماده نسبت به تغییر شکل یا خمیدگی الاستیکی را سفتی یا صلبی نامیده می شود .
پلاستیسیته (Plasticity): پلاستیسیته یا خمیرایی ماده نشان دهنده ی توانایی ماده در تحمل مقداری تغییر شکل دائمی بدون پارگی و شکست است ، مانند خم کردن یک میله ی آهنی نازک .
چکشخوری ( ductility) : خاصیتی است که به ماده امکان می دهد به قدری کشیده شود که مثل یک سیم نازک شود .
چقرمگی ( Toughness) : معیاری است برای انرژی که یک ماده می تواند قبل از پارگی یا شکست جذب کند .
تورق پذیری ( Malleability) : قابلیت تبدیل یک ماده به ورق های نازک است بدون آنکه ترک بردارد .
انواع ساختار ماده : مولکولی - بلورین - بی شکل
عیوب شبکه کریستالی : نقطه ای - خطی صفحه ای - فضایی
خواص مواد : خواص مکانیکی، خواص فیزیکی، خواص شیمیایی ، خواص الکتریکی
مواد جامد مهندسی : فلزی - غیر فلزی معدنی-پلیمری مصنوعی -مختلط (کامپوزیتها )
گونه های تجاری آهن : خام - شمش - نرم - الکترولیتی
آهن سه نوع ساختار کریستالی دارد :آلفا - گاما - دلتا .
فولادها (steels) بیشترین کاربرد را در صنعت و تکنولوژی دارند.
از چدن ( cast iron ) در بسیاری از قطعات سنگین ماشین آلات مانند بدنه و بستر ماشین افزار استفاده می شود .
کامپوزیت ها مخلوط یا ترکیبی از چند ماده یا جزء اصلی هستند و استحکام بالایی دارند.
پلیمر ها از اتصال شیمیایی دو مونومر باهم تشکیل می شود .
سیمان ( cement) از مواد سرامیکی سیلیکاتی است که قابل انجام واکنش با آب ( هیدراته شدن ) است .
بتن ( concrete) از مخلوط کردن موادسرامیکی مختلف ( ریگ و شن و سیمان ) به دست می آید .
محصول ( product )
محصول حاصل از فعالیت های تولیدی ممکن است مستقیما به مصرف برسد ( مانند میخ و مربا و ...) و یا به عنوان ماده ی اولیه در صنعت دیگری استفاده شود ( مانند ورق های فلزی در تولید بدنه ی خودرو و الوار چوبی در تولید تخته و در ها ) .
محصولات تولیدی می توانند به صورت گسسته مثل پیچ و میخ و قوطی کنسرو و چرخ دنده و یا به صورت پیوسته مثل سیم و لوله فلزی و ورق و شلنگ لاستیکی باشند .
تعداد محصولات هم دسته نامیده می شود و به انواع تکی، اندازه کوچک ، متوسط ، بزرگ تقسیم می شود.
مونتاژ و دمونتاژ
مونتاژ ( assemble ) به معنای سوار کردن قطعات روی هم برای تولید محصول مورد نظر می باشد .
دمونتاژ ( disassembly ) به معنای باز کردن قطعات از هم برای انجام عملیات تعمیر و یا تعویض روی قطعات می باشد .
محصولی که به راحتی مونتاژ شود ٬ به راحتی نیز دمونتاژ می شود .مثل یک خودکار که به راحتی می توان اجزایش را باز کرد و دوباره بست .
با نگاهی به جلوبندی خودرو و یا اجزای درون یک ساعت مچی می توان به مفهوم مونتاژ پی برد .
کیفیت در زمینه‌های اقتصادی به معنی مرغوبیت و مطلوبیت است و مجموعه ویژگی‌های یک کالا و عرضه کننده آن (نه تنها از لحاظ کیفی بلکه از دیدگاه کمی، بها و غیره) است که باعث می‌شوند آن کالا مورد تقاضا قرار گیرد و فروش رود.
کیفیت یک محصول همان چیزی است که مشتری می خواهد .
یکی از مهمترین کارهای مهندسان صنایع ٬ کنترل کیفیت محصولات است .
